تقویت فن بیان کودک و توسعهٔ مهارت‌های تکلم او در زیر ۷ سال، نقش بسیار مهمی در رشد شخصیت و توانمندی‌های زندگی او ایفا می‌کند. همچنین بر توانایی کودکان در ارتباط با دیگران، انتقال افکار و احساسات و توسعه مهارت‌های اجتماعی‌شان تأثیر مستقیم دارد. در این مقاله قصد داریم دربارهٔ این موضوع صحبت کنیم.
برای تقویت فن بیان کودک چه کار نکنیم؟!
- جمله‌هایش را کامل نکنید: زمانی که کودک در حال صحبت کردن است دائم جملات او را تکمیل نکنید و جلو جلو جمله‌هایش را نگویید. تکمیل جمله‌های بچه باعث می‌شود او برای پیدا کردن کلمه از بین دایره واژگانش، تلاشی نکند.
- جمله‌هایش را اصلاح نکنید: اگر کودک حین صحبت کلمه‌ای را اشتباه می‌گوید حرفش را قطع نکنید. همچنین کلام او را تصحیح و مجبور به تکرار کلمهٔ درست نکنید. صبر کنید تا جمله‌اش تمام شود و منظورش را با کلمات صحیح و به صورت سؤالی از او بپرسید تا هم کلمه درست را بشنود و هم متوجه شود به حرف‌هایش دقت می‌کردید.
- از کلمات دشوار استفاده نکنید: کودکان به‌مرور زمان دایرهٔ واژگانی‌شان گسترش پیدا می‌کند و بهتر است از کلمات ساده برای‌شان شروع کنید. به‌مرور کلمات جدید و مترادف ها را به جملات اضافه کنید.
معرفی ۹ بازی و فعالیت برای تقویت فن بیان کودک
انجام بازی‌هایی که به تقویت فن بیان کودک کمک می‌کند، می‌تواند جذاب و آموزنده باشد. مثلاً انجام بازی‌های دستور زبان، تشویق به داستان‌سرایی و ایجاد داستان‌های خیالی. بازی‌های تعاملی که نیاز به بیان داشته باشند، می‌توانند به تقویت مهارت گفتاری کمک کنند. مثلاً بازی‌های نقش‌آفرینی، بازی‌های کلمه‌پردازی و غیره. در ادامه این مقاله به معرفی چند بازی و فعالیت برای تقویت فن بیان کودک می‌پردازیم.
1. برای یک عکس داستان بسازید و گفت‌وگو کنید!
عکسی را نشان دهید و از کودک بخواهید داستانی درباره آن عکس بسازد. این بازی به کودکان کمک می‌کند تا تصاویر را با کلمات توصیف کنند و از مهارت توضیح دادن بهره‌مند شوند.
2. شعرها و آهنگ‌های کودکانه را با هم بخوانید
خواندن آهنگ‌ها و شعرها با بچه‌ها می‌تواند تلفظ و ریتم زبان را تقویت کرده و به تقویت فن بیان کودک کمک کند.
3. بچه‌ها را به گفت‌وگوی فعال روزمره تشویق کنید
تشویق کودکان به شرکت فعال در گفتگوها با دیگران و اعضای خانواده می‌تواند به تقویت مهارت‌های گفتاری کمک کند. با کودک خود به صورت منظم صحبت کنید. این کمک می‌کند که کودک با لغات جدید آشنا شود. حین گفتگو از سؤالات باز بهره بگیرید تا کودک به پاسخ دادن و تلاش برای بیان احساسات خود تشویق شود.
4. قصه بگویید و بشنوید!
یک داستان را شروع کنید و به کودک خود بگویید که ادامه داستان را بگوید. سپس نوبت را به او بدهید که با خلاقیت خود داستان را ادامه دهد. این بازی علاوه بر تقویت مهارت های تعبیر و تعلیق، خلاقیت کودک را نیز تقویت می‌کند.
5. کلمه‌های مرتبط به یک شیء را با هم پیدا کنید
یک بازی ساده و جذاب که به توسعهٔ واژگان و تقوبت فن بیان کودک کمک می‌کند، کلمه‌بازی است! یک شیء را انتخاب کنید و کودک را تشویق کنید تا حد امکان کلماتی را که به آن شیء مرتبط هستند، بگوید.
6. با داستان‌ها ماجراجویی کنید
کارت‌های داستانی با تصاویر مختلف را آماده کنید. هر کودک یک کارت را انتخاب کند و بر اساس تصویر، یک داستان ایجاد کند. این بازی همچنین به توسعهٔ خلاقیت و تصویرسازی او کمک می‌کند.
7. بازی گزارش‌گری را امتحان کنید
این بازی برای کودکان بسیار جذاب خواهد بود. در این بازی از شرکت‌کنندگان می‌‌خواهیم که هر یک از آن‌ها، خود را خبرنگار یا گزارش‌گر تصور کرده و رویداد، حادثه، شرایط یا موقعیتی را توصیف کرده و گزارش دهند. پیشنهاد می‌‌کنیم در صورت امکان، از میکروفن دستی به‌عنوان ابزار بازی استفاده کنید و از کودک بخواهید میکروفن را در دست گرفته و صحبت کند. بازی گزارش‌گری، هوش کلامی کودکان را افزایش می‌دهد و تأثیر بسیار زیادی در غلبه بر کم‌رویی دارد.
8. خودتان را جای اشیا بگذارید و حرف بزنید
در این بازی هر یک از شرکت‌کنندگان خود را به جای یک شیء و یا جزئی از یک وسیله تصور کرده و از زبان آن شروع به حرف زدن می‌کنند. برخی از بهترین گزینه‌ها برای تقویت فن بیان کودک از این طریق، عبارتند از: پای عروسک، چرخ ماشین اسباب بازی و یا هر وسیلهٔ دیگری که کودک ارتباط بیشتری با آن دارد.
9. بچه‌ها را قصه‌گو کنید!
یک قصه را برای کودک تعریف کنید یا بخوانید. سپس از او بخواهید داستان را برای یکی از عروسک‌هایش تعریف کند یا جای یکی از شخصیت‌های داستان قرار بگیرد و جمله‌های او را با لحن شخصیت بیان کند. قصه‌گویی به کودک کمک می‌کند در بیان خود از لحن استفاده کند و با این شیوه احساسات مختلف را حین بازی بیاموزد.
در تمامی این بازی‌ها، سعی می‌شود با استفاده از جذابیت‌های خاص بازی، فرزند شما به صحبت کردن و استفاده فعال از دایرهٔ لغاتش ترغیب شود. همچنین خلاقیت کودکان در جمله‌سازی‌ها، درنهایت به تقویت توانایی گفتاری و بهبود هوش کلامی او می‌انجامد. شما چه بازی‌های دیگری برای تقویت فن بیان کودک می‌شناسید؟ برای ما بنویسید.
