فعالیت با کودکان در ماه رمضان نیازمند خلاقیت است و می‌تواند بچه‌ها را با این ماه عزیز آشنا کند. کودکان در سن پایین توانایی روزه گرفتن را ندارند؛ اما می‌توانند از برکات این ماه عزیز بهره‌مند شوند. طبیعی است که خستگی مراقبت از کودک در یک روز عادی می‌تواند به اندازهٔ کافی سخت باشد. طبیعتا این امر در ایام روزه‌داری دشوارتر است. اما ماه رمضان نباید تبدیل به ماه سختی و خستگی شود چراکه می‌تواند بر کودکان تأثیر منفی بگذارد.
در این مقاله چند نمونه از فعالیت با کودک در ماه رمضان ارائه می‌شود که می‌تواند روزهای طولانی روزه‌داری را در کنار تربیت فرزندان خردسال، دلپذیر و به یادماندنی کند.
1. خاطره‌سازی کنید
یکی از مهم‌ترین چیزهایی که بچه‌ها از دوران کودکی با خود به بزرگسالی می‌برند خاطره است؛ برای همین خاطره‌سازی برای کودک بسیار اهمیت دارد. سعی کنید این ماه را برای کودکان خوشایند کنید و از آن خاطره بسازید. این کار کمی خلاقیت می‌طلبد. سعی کنید با پروژه‌سازی و تعریف فعالیت‌های مشترک خانوادگی، خاطرات خوشی از این ماه در ذهن کودک ثبت کنید. حتماً در خانه با صدایی ملایم، اذان، دعای سحر و ربنای قبل افطار را پخش کنید و آن را در ذهن و گوش کودک ماندگار کنید.
2. دورهمی‌های خانوادگی برگزار کنید
در ماه رمضان افطاری دادن و صلهٔ رحم نیز بسیار توصیه شده است. این ایام می‌تواند زمان خوبی برای دورهمی‌های خانوادگی و دوستانه باشد. به‌ویژه با بزرگ‌ترهای خانواده و کسانی که بچه‌ها به آن‌ها علاقه دارند. این دورهمی‌ها هرچقدر ساده‌تر برگزار شود، امکان استمرار آن هم بیشتر است. بهتر است در افطاری دادن‌ها در کنار اینکه به فکر تنوع سفره افطار هستید، نگاهی هم به برنامه‌هایی برای کودکان داشته باشید. در این صورت، به آن‌ها هم حسابی خوش می‌گذرد و مشتاق دورهمی‌های افطاری می‌مانند.
3. مشارکت بدهید و مسئولیت بسپارید
از جمله نمونه‌های فعالیت با کودکان در ماه رمضان، مشارکت دادن و سپردن مسئولیت به آن‌هاست. کارهایی همچون کمک کردن در آماده‌سازی افطار، تزئین خانه و … . شما و فرزندتان می‌توانید ساعت‌ها وقت صرف کنید تا میوه‌ها و سبزیجات را برای افطار به شکل‌های مختلف برش دهید. به این ترتیب کودک می‌تواند دربارهٔ اشکال مختلف بیاموزد و همچنین می‌تواند به آشپزی کمک کند که یک فعالیت عالی برای اوست. سفره‌ای که به‌زیبایی تزئین شده باشد، افطار خانوادگی را بسیار جذاب‌تر می‌کند.
4. انفاق را در دل فعالیت‌ها آموزش دهید
چه ماهی بهتر از ماه رمضان برای یادگیری انفاق و بخشش؟ کودکان نوپا ذاتاً با بخشش آشنا نیستند و معمولاً عادت دارند که همه چیز را برای خودشان بخواهند. بنابراین این ماه زمانی عالی برای آموزش این مفهوم است. آن‌ها را تشویق کنید که در یک کوزه یا قلک پول بیندازند و در آخر ماه رمضان آن را همراه یکدیگر به نیازمندان بدهید. همچنین می‌توانید افطاری و لقمه‌های ساده و خرما و چای آماده کنید و با هم یک میز افطار کوچک در محله برپا کنید. با انجام این فعالیت‌ها ببینید بچه‌ها چقدر از اینکه می‌توانند به دیگران ببخشند لذت خواهند برد.
5. با کودک افطار کنید
گاهی فعالیت با کودکان در ماه رمضان همین‌قدر ساده است! حتماً سر سفرهٔ افطار دور هم جمع شوید و حتی اگر کودک گرسنه هم نیست بخواهید کنار شما بنشیند. برای کودکان یک جعبه خوراکی درست کنید که حاوی تکه‌های کوچکی از افطار شما باشد. کودک شما حتی می‌تواند تنقلات و خوراکی‌هایی را که هنگام افطار شما می‌خورد، خودش انتخاب کند.
6. تقویم ویژهٔ رمضان درست کنید
برای فرزندتان یک تقویم ماه رمضان درست کنید و فضایی برای کارهای خوب آن روز بگذارید. در ازای هر کار خوب می‌توانید برایش ستاره بچسبانید یا به او یک خوراکی بدهید که دوست دارد. اگر تعداد ستاره‌ها و کارهای خوبش زیاد شد برایش یک هدیه بگیرید. به این ترتیب بچه‌ها بعد از انجام یک کار خیر، معنای ثواب را که یکی از اهداف ماه رمضان نیز هست، درک می‌کنند.
در همین ارتباط، مطلب «۱۰ فعالیت سرگرم‌کننده برای تقویت حس چشایی کودک» را بخوانید.
7. ماه را با هم ببینید!
ماه رمضان با حضور هلال ماه نو در آسمان آغاز می‌شود. بنابراین تماشای تغییر حالت ماه در هر روز، یک فعالیت با کودکان در ماه رمضان محسوب می‌شود. این وظیفه را برای کودک خود قرار دهید که هر روز متوجه تغییر آن شود. او می‌تواند عکس بگیرد یا نحوه دیدن ماه را بکشد و تصاویر را در پایان ماه مقایسه کند. این کار می‌تواند یک فعالیت سرگرم‌کننده برای بچه‌ها باشد و همچنین می‌تواند به آن‌ها در حفظ تمرکزشان کمک کند.
8. جعبهٔ ذکر و دعا بسازید!
کاری که باید انجام دهید این است که یک شیشهٔ خالی، بطری یا حتی یک جعبه و مقداری کاغذرنگی تهیه کنید. سپس، 30 دعا به زبان فارسی یا اذکار ساده‌ای مانند الحمدلله و… را روی 30 تکه کاغذ بنویسید. در نهایت آن تکه‌های کاغذ را که تا شده‌اند، داخل شیشه قرار دهید. حالا شما یک کوزه پر از دعا و ذکر برای فرزندتان دارید. و هر روز در ازای یک کار خوب، یکی از دعاها را با او از کوزه در می‌آورید. این فعالیت علاوه بر کمک به فرزندتان برای به خاطر سپردن دعا، او را برای این بخش از روز هیجان‌زده می‌کند؛ زیرا آن‌ها دوست دارند چیزهای ناشناخته را کشف کنند.
9. داستان بگویید و خاطره تعریف کنید
یکی از لذت‌بخش‌ترین سرگرمی‌ها برای کودکان، شنیدن داستان است. می‌توانید از داستان‌های سادهٔ قرآنی یا زندگی پیامبران و اهل‌بیت، متناسب با سن‌شان برای آن‌ها تعریف کنید. همچنین خاطراتی از کودکی خود برای‌شان بگویید. همراه کردن خاطره‌ها با شوخی و خنده می‌تواند لحظات مشترک زیبایی برای شما خلق کند و در خلال آن نکات اخلاقی را هم به کودک آموزش دهد.
10. مسابقهٔ دانستنی برگزار کنید
با پرسیدن سؤالات ساده دربارهٔ ماه رمضان و دادن زمان کافی برای پاسخگویی به آن‌ها، یک مسابقهٔ سرگرم‌کننده و در عین حال، پربار برای بچه‌ها ترتیب دهید. سؤالات می‌تواند به سادگی پرسیدن این باشد که «قبل از اذان صبح چه چیزی می‌خوریم؟» پاسخ هم می‌شود سحری!
نام بردن چندتا از خوراکی‌های افطار، یا گفتن یک ذکر و دعای معروف هم نمونه‌های دیگر است. همیشه می‌توانید با تمجید از برنده با هدایای ساده، یا چیزی که کودک شما دوست دارد، بازی را جذاب‌تر کنید. همچنین اگر بتوانید به آن‌ها این فرصت را بدهید تا سؤالاتی را که در ذهن دارند از شما بپرسند و آن‌ها را در یک گفتگوی مذهبی معنادار مشارکت دهید، عالی خواهد بود.
11. با بچه‌ها به مسجد بروید
مسجد رفتن یک نمونهٔ خوب از فعالیت با کودکان در ماه رمضان است. انجام کارهای مذهبی به صورت گروهی، می‌تواند برای بچه‌ها انگیزهٔ بیشتری برای علاقه‌مندی به آن کار فراهم کند. حضور مستمر در محیط‌های مذهبی که مناسک در آن به صورت گروهی برگزار می‌شود، یکی از بهترین پیشنهادها برای ماه مبارک است. چه بهتر که مسجدی پیدا کنید تا در آن فضایی برای کودکان داشته باشد و به آن‌ها بیشتر خوش بگذرد.
12. تفریحات بعد از افطار را جدی بگیرید
فرصت پس از افطار که انرژی شما دوباره تجدید شده است، زمان خوبی برای بیرون رفتن از خانه و گردش و تفریحات خانوادگی است. حتی یک پیاده‌روی ساده هم می‌تواند به شما کمک کند تا اگر در طول روز نتوانستید زمان با کیفیتی برای فرزندتان بگذارید، آن را قبل از خواب جبران کنید.
اگر همه چیز شکست خورد و متوجه شدید که خیلی خسته و گرسنه هستید و نمی‌توانید روزانه فعالیت‌های مختلف انجام دهید، نگران نباشید. هیچ‌کس از شما انتظار ندارد در ماه رمضان فوق‌العاده باشید. فقط تمام تلاش خود را بکنید و تا جایی که می‌توانید زمان با کیفیتی را با بچه‌ها بگذرانید؛ حتی اگر فقط خواندن یک کتاب یا تماشای یک فیلم باشد. گاهی تمام چیزی که کودکان به آن نیاز دارند توجه و محبت بی دریغ شماست! اگر نمونه‌های دیگری از فعالیت با کودکان در ماه رمضان می‌شناسید، در قسمت نظرات به ما معرفی کنید.
