همهٔ ما در طول زندگی لحظاتی را تجربه کرده‌ایم که حسابی خشمگین بودیم و نتوانسته‌ایم خشم خود را به درستی بروز دهیم. گاهی داد و فریاد کرده‌ایم و گاهی سکوت، گاهی به دیگران آسیب رسانده‌ایم و گاهی هم به خود… . این احساسات نه‌تنها بخشی از تجربیات انسانی محسوب می‌شوند؛ بلکه می‌توان آن‌ها را به عنوان یک نعمت الهی نیز مطرح کرد. بدون وجود خشم، امکان دارد انسان در مواجهه با ظلم و نابرابری‌ها یا در شرایط نامساعد، نتواند اقدامات مناسبی را بروز دهد.
لازم است بدانیم شناخت درست احساسات، هیجانات و بروز مناسب و کنترل آن‌ها یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که هر فرد در زندگی باید آن را کسب کند. در این مقاله، به بررسی چندین راهکار مؤثر برای آموزش کنترل خشم در کودکان خواهیم پرداخت. از شناخت احساسات گرفته تا آموزش مهارت‌های تنفس عمیق و تأخیر در واکنش. هر یک از این موارد به کودکان کمک می‌کند تا با خشم خود به بهترین شکل ممکن کنار بیایند.
1. شناخت احساسات
اولین گام مهم برای کنترل خشم در کودکان، این است که به کودک کمک کنیم انواع احساسات خود را بشناسد و آن‌ها را نام‌گذاری کنند. با شناخت احساسات، کودک بهتر درک می‌کند حسی که در لحظه تجربه می‌کند چیست و چرا آن را تجربه می‌کند.
2. آموزش تنفس عمیق
آموزش مهارت تنفس عمیق، می‌تواند به کنترل خشم در کودکان و کاهش تنش آن‌ها کمک کند. تنفس عمیق می‌تواند فرصتی برای آرام‌سازی و تمرکز فراهم کند.
در همین ارتباط، مطلب «با بچه‌ای که کتک می‌زند چکار کنیم؟+ دلایل» را بخوانید.
3. مهارت تأخیر در پاسخ
به کودکان بیاموزیم قبل از واکنش به یک موقعیت یا اتفاق، یک لحظه تأخیر ایجاد کنند. این وقفه کمک می‌کند تا زمان کافی برای ارزیابی احساسات و واکنش‌های خود داشته باشند.
4. ترغیب به بیان احساسات و تشویق واکنش‌های درست
تشویق کودکان به شرح دادن احساسات خود و به اشتراک‌گذاری با دیگران می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا احساسات خود را درک کنند. به جای عصبانیت، به دیگران بگویند چطور موضوع یا اتفاق را حس می‌کنند. همچنین در صورتی که در موقعیتی توانستند هیجان خود را به درستی بروز دهند، آن‌ها را تشویق کنیم تا به سمت رفتارهای مثبت هدایت شوند.
5. استفاده از داستان‌ها
می‌توانیم مثال‌ها و داستان‌هایی را برای کودک تعریف کنیم که در آن، شخصیت‌های ماجرا توانسته‌اند به خوبی خشم خود را مدیریت کنند. داستان‌هایی از این دست هم آموزش غیرمستقیم دارد و هم بسیار الهام‌بخش است.
6. تشویق به ورزش
برای کنترل خشم در کودکان، فعالیت‌ها و ورزش‌هایی که در آن هیجانات و انرژی کودک تخلیه می‌شود، بسیار کمک‌کننده است.
7. توجه به نیازهای اساسی کودک
گاهی اوقات کودک به خاطر گرسنگی، خستگی یا بی‌خوابی، رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهد. توجه کنیم در صورت بروز هیجانات منفی کودک، قبل از هر واکنشی، نیازهای اساسی او را بررسی و رفع کنیم.
این راهنمایی‌ها می‌تواند به شما والدین و مربیان کمک کند تا به طور مؤثر‌تر و کارآمدتری به کودکان آموزش دهید. این که بچه‌ها چگونه احساسات خود را مدیریت کنند و با خشم خود بهتر کنار بیایند. شما چه راهکارهای دیگری برای کنترل خشم بچه‌ها می‌شناسید؟
