پس از طی‌شدن مراحل کارشناسی و مرحلۀ اول داوری، برای بررسی دقیق‌تر محصولات، شاخص‌های ارزیابی مرحلۀ دوم را با دقت و جزئیات بیشتری احصاء کردیم. در این مقاله به تبیین شاخص‌های نهایی داوری محور راهنمای مربی کودک (طرح یادگیری) می‌پردازیم.
چند نکته دربارۀ شاخص‌های داوری مرحلۀ دوم:
- یک شاخص برای «ارزیابی کل‌نگر» وجود دارد که در آن نظر کلی داور نسبت به محصول شما در قیاس با محصولات دیگر درج شده است. اگر امتیاز بالایی در این شاخص به دست نیاوردید، نشان از کیفیت بالای محصولات دیگر دارد؛ نه کیفیت پایین محصول شما.
- شاخص دیگری مربوط به ترسیم چشم‌انداز مطلوب برای محصول است. با توجه به این که بعضی شرکت‌کنندگان رویداد ارتقا فرصت اعمال تغییرات را نداشتند، چنانچه فایلی برای ترسیم چشم‌انداز محصول و اقدامات مد نظر برای بهبود محصول ضمیمه کرده باشند، این شاخص به بررسی این چشم‌انداز پرداخته است. البته ثبت چشم‌انداز امتیازی و غیرالزامی بوده است.
نکته: محصول شما در باقی شاخص‌ها بر اساس وضع موجود محصول داوری شده است؛ نه بر اساس چشم‌انداز. فقط همین شاخص به چشم‌انداز اختصاص دارد. - ابتدای برخی شاخص‌ها عبارت «امتیازی» را می‌بینید. نداشتن آن ویژگی موجب کسر امتیاز نمی‌شود اما داشتن آن، امتیاز محصول را افزایش می‌دهد.
- ابتدای برخی شاخص‌ها عبارت «محصول جامع» را می‌بینید. در یارستان کودکستان به محصولی که قرار است یک دورۀ تربیتی کامل (مثلاً یک سال کودکستان) را پوشش دهد و انتظار می‌رود از جامعیت محتوایی برخوردار باشد، (مثلاً به یک ساحت یا هدف خاص اختصاص نیافته است) محصول جامع می‌گوییم. حال اگر ابتدای شاخصی این عبارت را دیدید، یعنی این شاخص برای محصولاتی که جامع قلمداد شوند، الزامی است وگرنه غیرمرتبط است و اثری در امتیاز محصول نخواهد داشت.
- ابتدای برخی شاخص‌ها عبارت «محصول جامع/ امتیازی» را می‌بنید. این شاخص‌ها برای محصولات جامع الزامی است ولی برای باقی محصولات امتیازی است.
نکته: اگر محصولی جامع نباشد، و به یک حیطۀ خاص پرداخته باشد؛ مثلاً صرفاً رشد اجتماعی را هدف قرار داده است، در این صورت شاخص‌هایی که به آن حیطۀ خاص مربوط است، حتی اگر عبارت «محصول جامع» در آنها دیده شود، برای آن محصول الزامی است و امتیازی نیست.
توضیحاتی راجع‌به وزن شاخص‌ها
شاخص‌های مختلف از درجه اهمیت یکسان برخوردار نیستند؛ بلکه بعضی مهمتر از بعضی دیگر هستند. در دو ستون کناری جدول، اعدادی می‌بینید که وزن هر شاخص در هر ردۀ سنی است. یک شاخص ممکن است برای سن 0 تا 3 سال اهمیت زیادی داشته باشد و وزن 6 را به خود اختصاص داده باشد ولی در سن 4 تا 6 سال، اهمیت کمی داشته باشد و وزن 1 را داشته باشد.
وزن هر شاخص مانند تعداد واحد یک درس در یک ترم دانشگاه است. همان طور که درس 3 واحدی، سه برابر درس 1 واحدی در معدل یک ترم ما اثر می‌گذارد، شاخص با وزن 6 هم دو برابر شاخص با وزن 3 در امتیاز کلی که به دست می‌آوریم اثر می‌گذارد.
| ردیف | راهنمای مربی | 0تا3 | 3تا6 |
| 1 | ارزیابی کل‌نگر دربارۀ این محصول | 6 | 6 |
| 2 | امتیازی*: در فایل‌های ارسال شده، چشم‌انداز مطلوبی برای ارتقای محصول ترسیم شده است. | 3 | 3 |
| 3 | راهنمای لازم برای انتخاب محصول در اختیار خریدار قرار گرفته است. (مثلاً سن هدف برای این محصول و نیازی که پاسخ می‌دهد) | 2 | 2 |
| 4 | اجرای فعالیتها مستلزم تمهیدات پیچیده و تهیه لوازم گران یا دور از دسترس نیست. | 1 | 1 |
| 5 | راهنمای لازم برای نحوه استفاده از محصول به طور شفاف در اختیار مصرف‌کننده قرار گرفته است. | 2 | 2 |
| 6 | توضیحات مربوط به مربیان یا والدین، از جمله توضیح نحوه انجام فعالیتها، همه‌‌فهم و واضح است. | 2 | 2 |
| 7 | فعالیتها و ساختار راهنمای مربی به نحوی طراحی شده که استفاده از این محصول برای مخاطب آسان است. | 1 | 1 |
| 8 | فصول محتوا به خوبی از هم تفکیک شده و مخاطب دچار سردرگمی نمی‌شود. فصول عنوان‌بندی خوبی دارند و عناوین به وضوح نمایش داده شده است. همچنین محصول از صفحۀ فهرست کارآمدی برخوردار است. | 2 | 2 |
| 9 | راه‌های ارتباط و تعامل مخاطب با صاحب محصول (مثلاً وب‌سایت ناشر) برای راهنمایی و دریافت خدمات بیشتر پیش‌بینی و اعلام شده است. | 1 | 1 |
| 10 | قیمت محصول با توجه به نیازی که پاسخ می‌دهد، کیفیت محصول و سبک هزینه‌کرد مخاطبان آن مناسب است. | 1 | 1 |
| 11 | فعالیتها قابلیت اجرا در محیط کودکستان و هر محیط تربیتی را دارد. | 2 | 2 |
| 12 | چنانچه در اجرای فعالیتها، رعایت نکات ایمنی خاصی ضرورت دارد، این موارد ذکر شده است. | 3 | 1 |
| 13 | حقوق مالکیت معنوی رعایت شده و در اثر از منابع دیگر بدون ذکر منبع، اقتباس و گرته‌برداری نشده است. | 1 | 1 |
| 14 | از عناوینی مانند اولین، برترین، کامل‌ترین و… در عنوان، جلد، شناسنامه یا معرفی اثر پرهیز شده است. | 1 | 1 |
| 15 | اثر تألیفی است و ترجمه یا بازنشر آثار دیگران نیست و برگرفته از تجربه، تحلیل و یا نقد صاحب اثر است. | 4 | 4 |
| 16 | محصول در فرم و ایدۀ ظاهری خلاقانه و نوآورانه است. | 1 | 1 |
| 17 | محصول در مضمون و محتوا خلاقانه و نوآورانه است. | 1 | 1 |
| 18 | محتوای اثر پایه علمی دارد و از منابع متعبر و موثق استفاده شده و این منابع در محصول ذکر شده است. | 1 | 1 |
| 19 | برای محصول تصویرگری اختصاصی انجام شده است. | 1 | 1 |
| 20 | امتیازی *: با استفاده از کد QR یا واقعیت افزوده (AR) محتوای دیجیتال مرتبط و مناسب (برای مخاطب کودک) به اثر اضافه شده است. | 2 | 2 |
| 21 | امتیازی *: از محتوای فیلم (مثلاً با استفاده از کد QR) برای تفهیم فرایند فعالیتها به مربیان و والدین استفاده شده است. | 3 | 3 |
| 22 | عنوان، تصاویر و محتوای روی جلد با محتوای اثر تطابق دارد و برای مخاطب جذاب و قابل فهم و دارای پیام مثبت است. | 2 | 2 |
| 23 | تصاویر و نمادهای روی جلد و داخل اثر، دارای کیفیت و جذابیت بصری و هنری است. | 2 | 2 |
| 24 | صفحه‌آرایی، سفیدخوانی، نوع و انداز قلم، مناسب است. | 3 | 3 |
| 25 | از ابزارهایی مانند نمودار، جدول و شکل برای انتقال بهتر مفاهیم و جذابیت و تنوع بصری استفاده شده است. | 2 | 2 |
| 26 | در سازماندهی محتوا به اصول چرخه (مسیر) یادگیری توجه شده است: درگیر کردن مخاطب – کشف – تبیین – شرح و بسط – ارزشیابی | 1 | 1 |
| 27 | محتوا و فعالیتها برای کودک جذاب است و همراهی او را در پی خواهد داشت. | 4 | 3 |
| 28 | در سازماندهی محتوا به اصل توالی در یادگیری توجه شده است: ترتیب ارائه مطالب از ساده به پیچیده و از پایین‌ترین سطح ممکن و قابل درک و یا توالی به صورت بیان کل و سپس فهم اجزاء | 2 | 2 |
| 29 | آموزش برای کودک معنی‌دار است. یعنی فرایند یادگیری با آنچه کودک به طور طبیعی می‌داند آغاز می‌شود. | 4 | 2 |
| 30 | در سازماندهی محتوا به اصل تلفیق توجه شده است: در هم تنیدگی فعالیتها و اهداف با پرهیز از جدا سازی مفاهیم، مهارتها و ارزش‌ها. | 2 | 2 |
| 31 | فعالیتها علی‌رغم ارتباط و نظم ساختاری، به صورت پیمانه‌ای است و انجام یک فعالیت وابسته به انجام فعالیت قبلی نیست. | 4 | 2 |
| 32 | از شیوه‌های متنوع ارزشیابی (تشخیصی، تکوینی، عملکردی و…) با رویکرد تشویقی و مشاهده رفتار استفاده شده است. | 1 | 1 |
| 33 | در طراحی فعالیت‌های آموزشی اصل تنوع در شیوه انجام تمرین‌ها قابل مشاهده است و از هر شیوه فراوانی قابل توجهی وجود دارد. (دستورزی، نقاشی، تکه‌چسبانی، جورچین، رنگ‌آمیزی، ساختن، مشاهده، آزمایش، قصه، گفتگو و…) | 2 | 2 |
| 34 | انجام تمرین سطح‌بندی دارد و کودک با توجه به تفاوت‌های فردی و توانایی خود می‌تواند بخشی از فعالیت‌های خواسته شده یا تمام آن را با کیفیت متفاوت انجام دهد. | 1 | 1 |
| 35 | در تدوین و تنظیم فعالیتها، سیردار بودن و منظومه‌وار بودن کل محتوا رعایت شده است. محصول مانند یک ظرف پر از فعالیت نیست؛ بلکه برای آموزش‌ها در کل محتوا سیری در نظر گرفته شده است. | 2 | 2 |
| 36 | محصول جامع *: محصول پوشش‌دهندۀ یک دوره کامل آموزشی (یک سال تحصیلی) است؛ دارای جامعیت است و نگاه جزئی و موردی ندارد. | 5 | 5 |
| 37 | در محتوا برای ضلع سوم آموزش یعنی خانواده نیز برای رسیدن به اهداف مورد نظر نقشی در نظر گرفته است. | 2 | 2 |
| 38 | در هر فعالیت اجزای طرح یادگیری از جمله اهداف، شرح فعالیت و نحوه ارزشیابی به وضوح تبیین شده است. | 2 | 2 |
| 39 | محصول جامع/ امتیازی*: در طراحی محصول توالی و زمان‌بندی پیشنهادی، بودجه‌بندی و تقویم آموزشی پیشنهادی برای آگاهی مربیان تدارک دیده شده است. | 3 | 3 |
| 40 | 38 | 36 | |
| 41 | محصول در شکل‌دهی نگرش صحیح نسبت به تربیت و نقش مربی مؤثر است و صرفاً شامل یک سری فعالیت بدون تبیین اهداف و فلسفۀ کار نیست. | 4 | 3 |
| 42 | محصول به یک یا چند نیاز مهم و اساسی مخاطب (مربی) پاسخ می‌دهد. (مثلاً راهنمای مربی که برای یک سال کودکستان طراحی شده و به طور کلی محتوای خوبی دارد.) | 6 | 6 |
| 43 | آموزش و تربیت به صورت ضمنی و غیرمستقیم دنبال شده است. | 3 | 3 |
| 44 | به اصل آزادی عمل در انجام فعالیتها توجه شده است. دست کودک در شیوه انجام تمرین باز گذاشته شده است و فعالیتها دارای قوانین سفت و سخت از پیش‌تعیین‌شده نیست. | 3 | 2 |
| 45 | به اصل لذت و بازی توجه شده است و محتوا و فعالیتها جدی و خشک نیست و به نوعی بازی‌گونه، کودکانه و بانشاط است. کودک از فرایند بازی لذت می‌برد و نگران حصول نتیجه‌ای مشخص نیست. | 5 | 4 |
| 46 | فعالیتها درخور موضوع با زندگی طبیعی کودک گره خورده است و در بستر زندگی کودکانه یادگیری و تربیت را پیگیری کرده است یا در زندگی روزمره کودک اثرگذار است. | 3 | 2 |
| 47 | فعالیتها باعث ایجاد درگیری حسی و عاطفی در کودک شده و به او امکان انجام تمرین بر اساس باور و درک خود را می‌دهد. | 2 | 2 |
| 48 | فعالیتها بر اصل مشارکت گروهی تاکید دارد و زمینه انجام فعالیت‌های مشارکتی را برای کودک فراهم می‌کند. | 3 | 3 |
| 49 | اصل تناسب فعالیتها و انتظارات عملکردی با ردۀ سنی مخاطبان، وسع وجودی و نیازهای فردی و اجتماعی آنها در نظر گرفته شده است. مثلاً حجم مفاهیم و محتوا مناسب است. نه بسیار کم و تهی نه بسیار زیاد و بیش از ظرفیت کودک. یا به مفاهیم انتزاعی فراتر از درک کودک پرداخته نشده. | 5 | 5 |
| 50 | در سازماندهی محتوا به هماهنگی با حدود انتظارات از محتواهای کودکستانی توجه شده است. (عدم آموزش نوشتار عدد و حروف الفبا و آموزش‌های دوره ابتدایی) | 3 | 5 |
| 51 | به تفاوتها و نقش‌های جنسیتی توجه شده است و به علاقه کودک به جنسیت خود کمک می‌کند. | 1 | 1 |
| 52 | 49 | 44 | |
| 53 | نمادهای خرافی و انحرافی و فرق ضاله در متن و تصاویر تبلیغ نمی‌شود (مانند جمجمه، انگشتر تیغ‌دار، صلیب وارونه، ستاره شش‌ضلعی و…) و تمسک به قدرت‌های کاذب ماورایی مانند جادو و شعبده وجود ندارد. | 2 | 2 |
| 54 | خداوند و فرستادگان او به گونه‌ای که حس منفی در کودک ایجاد کند، معرفی نمی‌شود. (ترس، دلهره، سخت‌گیری، نامهربانی و…) | 4 | 4 |
| 55 | توهین و سبک شمردن نسبت به نمادها و مقدسات دینی و شعائر مذهبی وجود ندارد. | 2 | 2 |
| 56 | محصول صفات و ویژگی‌های فردی منفی را تقویت نمی‌کند. (مانند راحت‌طلبی، مصرف‌گرایی، بخل، زیاده‌خواهی، عهدشکنی، خودمحوری، عدم کرامت و عزت نفس و…) | 4 | 4 |
| 57 | در کودک هیجانات و حالات آسیب‌زا مانند خشونت، استرس، تنش‌های روحی، عذاب وجدان، ترس و… را سبب نمی‌شود. | 4 | 2 |
| 58 | فعالیتها به نحوی نیست که کودک در ناکامی از حصول نتیجه حس ناکارآمدی و درماندگی کند. | 4 | 2 |
| 59 | مفاهیم و اعمال مذموم یا مربوط به سنین بالاتر مانند روابط جنسی، استعمال دخانیات و مواد مخدر، مشروبات الکلی و… در اثر وجود ندارد. | 4 | 2 |
| 60 | در داستان‌ها شخصیت منفی، از اعضای خانوادۀ شخصیت اصلی یا شخصیت مثبت نیست و به بهای جذاب ساختن داستان شأن و جایگاه هیچ یک از اعضای خانواده تضعیف نمی‌شود. | 4 | 3 |
| 61 | محتوا مروج فرم غیراستاندارد خانواده نیست و نمایانگر طلاق عاطفی، ازدواج سفید، همجنسگرایی و… نمی‌باشد. | 3 | 3 |
| 62 | محصول صفات اجتماعی منفی مانند ناسزاگویی، برچسب زدن، تمسخر، حسادت، کینه و… را ترویج نمی‌کند. | 4 | 4 |
| 63 | محصول به دنبال جذابیت مصادیق قانون‌گریزی یا آسیب به اموال عمومی را به عنوان ارزش مثبت منتقل نمی‌کند. | 2 | 2 |
| 64 | تبعیض یا تحقیر نسبت به قومیت‌ها، اقشار و مشاغل مشاهده نمی‌شود. | 3 | 3 |
| 65 | فعالیتها مروج نگهداری از حیواناتی مانند سگ و گربه و حیوانات وحشی در خانه نیست. | 2 | 2 |
| 66 | فعالیتها مروج آسیب به طبیعت و حیوانات نیست. | 2 | 2 |
| 67 | فعالیتها مروج نمادها و رسوم غیر اسلامی و ایرانی نیست. | 3 | 4 |
| 68 | فعالیتها دارای روایت منفی و تخریب نسبت به گذشته و اکنونِ ایران و اسلام نیست. | 2 | 3 |
| 69 | محصول جامع*: محصول تمام اهداف و ساحت‌های تربیت و یادگیری کودک را در بر می‌گیرد و به زمینه‌سازی جهت پرورش ساحت‌های زیستی، بدنی، اعتقادی، اخلاقی، معنوی، عاطفی، زیبایی شناختی، تفکر، علمی و فناوری و زبانی منجر می‌شود. (امتیاز بر اساس کمیت و کیفیت پرداختن به ساحت‌ها داده می‌شود.) | 2 | 4 |
| 70 | محصول غیرجامع*: محصول پوچ و بی‌هدف نیست و یکی از اهداف و ساحت‌های تربیت و یادگیری کودک یا تلفیقی از آنها را در بر می‌گیرد و به زمینه‌سازی جهت پرورش حداقل یکی از ساحت‌های زیستی، بدنی، اعتقادی، اخلاقی، معنوی، عاطفی، زیبایی شناختی، تفکر، علمی و فناوری و زبانی منجر می‌شود. (امتیاز بر اساس میزان و عمق پرداختن به یک ساحت و نیز تلفیق چند ساحت داده می‌شود.) | 3 | 3 |
| 71 | محصول جامع/ امتیازی*: محصول منجر به بیداری احساس فطری حب نسبت به خداوند مهربان و همچنین مخلوقات خداوند (خود، انسان‌ها و طبیعت) می‌شود. | 2 | 2 |
| 72 | محصول جامع/ امتیازی*: به شناسایی کارهای خوب و خداپسندانه اهتمام ورزیده و کودک را به انجام آنها تشویق می‌کند. | 2 | 2 |
| 73 | محصول جامع/ امتیازی*: به انس با خدا، مفاهیم تربیت دینی و پیشوایان دین کمک می‌کند؛ مثلاً به موقع بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدلله، صلوات و… را با بیان کودکانه و جذاب دنبال می‌کند. | 2 | 2 |
| 74 | محصول جامع/ امتیازی*: محصول به انس کودک با قرآن با رعایت این اصول می‌پردازد: تاکید بر جنبه‌های لطف و رحمت الهی، آشنایی و یادگیری سوره‌ها و پیام‌های قرآنی همراه با بیان کودکانه و درک ساده از مفهوم قرآن. محصول به اجبار به حفظ قرآن کریم نپرداخته است. | 1 | 2 |
| 75 | محصول به نحوی هویت ایرانی-اسلامی را در کودک تقویت می‌کند. (مثلاً منجر به حس خوب و علاقه نسبت به سرود ملی یا پرچم یا دیگر نمادهای ملی می‌شود.) | 1 | 2 |
| 76 | در طراحی محصول به نقش خانواده در فرایند تربیت توجه شده و همچنین محتوای اثر جایگاه خانواده را تقویت می‌کند. | 2 | 2 |
| 77 | محصول جامع/ امتیازی*: به تقویت مهارت ارتباط موثر و صحیح با دیگران می‌پردازد. | 2 | 2 |
| 78 | محصول جامع/ امتیازی*: محصول به پرورش مفاهیم هویت فردی، شناخت خود و احساسات و علاقه‌مندی‌های خود کمک می‌کند. | 1 | 1 |
| 79 | امتیازی*: به مشاغل اجتماعی، تولید، سواد مالی، علائم استاندارد کالا با نظر به آداب اسلامی در کسب مال و شغل پرداخته شده است. | 1 | 1 |
| 80 | فعالیتها منجر به علاقه و احساس نیاز کودک به دانش و تحریک حس فطری کنجکاوی او به دانایی می‌شود. | 3 | 3 |
| 81 | محصول جامع/ امتیازی*: فعالیتها به تربیت در فضای مجازی و رسانه توجه کرده و منجر به آشنایی با استفاده درست و به‌اندازه از آنها می‌شود. | 1 | 1 |
| 82 | توجه، تمرکز، دقّت و حافظه را درگیر می‌کند و ارتقا می‌دهد. | 2 | 2 |
| 83 | دربرگیرنده چالش‌هایی جهت مکث و اندیشیدن و پرورش تفکر و حل مساله است. | 1 | 2 |
| 84 | به پرورش خلاقیت و ارائه موقعیت‌ها و تمرین‌های خلاق پرداخته شده است. | 2 | 2 |
| 85 | فرصتهایی برای تشخیص، مقایسه (تفاوتها و شباهت‌ها)، ردیف کردن، دسته‌بندی و طبقه‌بندی، روابط کل و جزء، تناظر، ترتیب، مفاهیم فضایی، تعلق و عدم تعلق به مجموعه، اشیاء، زمان، فصول و رنگ‌ها فراهم می‌کند. | 1 | 1 |
| 86 | از چند حس برای کشف روابط بین اجزا یعنی مشاهده چندحسی استفاده کرده است. | 1 | 1 |
| 87 | محتوا به توجه و دقت در زیبایی‌های خلقت، گوش دادن به آواهای زیبای طبیعی و سرودهای کودکانه، دیدن و لمس کردن زیبایی‌ها و توصیف زیبایی‌های مخلوق خداوند پرداخته است. | 2 | 2 |
| 88 | امتیازی*: محصول مهارت خودکنترلی را، در سطح کودک تقویت می‌کند. (مثلاً این که مسئولیت پیامدهای رفتار خود را به عهده بگیرد.) | 1 | 1 |
| 89 | محصول جامع/ امتیازی*: کودک را در شناخت، کنترل و ابراز صحیح عواطف و هیجانات (محبت، خوشحالی، ناخشنودی، خشم، نگرانی و…) کمک می‌کند. | 2 | 2 |
| 90 | محصول جامع/ امتیازی*: تعاملات عاطفی بین کودک و اعضای خانواده و دوستان و اطرافیان را ایجاد می‌کند و ارتقا می‌دهد. | 2 | 2 |
| 91 | محصول جامع/ امتیازی*: به رشد جسمی توجه کرده و به شناخت اعضای بدن به عنوان نعمت‌های خداوند، حواس پنجگانه، فعالیت‌های حرکتی با عضلات ریز و درشت و انواع دستورزی پرداخته است. | 1 | 1 |
| 92 | محصول جامع/ امتیازی*: به معرفی خوراکی‌های مفید، دوست داشتن بدن خود و مراقبت از سلامتی خود و رعایت بهداشت پرداخته است. | 2 | 2 |
| 93 | محصول جامع/ امتیازی*: به مفاهیم زیست محیطی کودک (خانه، محله، شهر، کشور)، پاکیزگی آنها، احساس تعلق و محبت به آنها و همسو بودن آنها با فرهنگ ایرانی-اسلامی، پرداخته است. | 1 | 1 |
| 94 | محصول جامع/ امتیازی*: به نعمت‌های خداوند در محیط طبیعت، احترام به طبیعت، منابع طبیعی و موجودات زنده و مراقبت از آنها، بازی و گردش در طبیعت و کشف و ساختن پرداخته است. | 2 | 2 |
| 95 | امتیازی*: به روش‌های سادۀ صرفه‌جویی و پرهیز از اسراف و استفاده از دورریختنی‌ها پرداخته است. | 1 | 1 |
| 96 | محصول جامع/ امتیازی*: فعالیتها با استفاده از کلام نیکو و هنر زبانی متناسب با سن و علاقۀ کودک، او را نسبت به زبان فارسی و به‌کارگیری کلام نیکو و زیبا و محترمانه، علاقه‌مند و مأنوس می‌کند. | 2 | 2 |
| 97 | محصول جامع/ امتیازی*: محصول به خوبی به تقویت مهارت گوش دادن پرداخته است؛ مانند دقت در صداهای اطراف، نوع صداها، بخش‌ها و آواهای مشترک در کلمات (هم‌آغاز و هم‌پایان)، تشخیص منبع و لحن در صدا. | 2 | 2 |
| 98 | محصول جامع/ امتیازی*: محصول به خوبی به تقویت مهارت سخن گفتن پرداخته است؛ مانند اشاره، نام بردن، توصیف، گفتگو، پاسخ به سؤال، توالی رویداد، تکمیل عبارات، استفاده از کلمات جدید و… | 2 | 2 |
| 99 | محصول جامع/ امتیازی*: محصول به خوبی به تقویت مقدمات مهارت خواندن پرداخته است؛ مانند درک علائم نوشتاری در محیط، بیان پیام تصاویر متوالی و غیرمتوالی، تشخیص نماد نوشتاری اسم خود و چند کلمه محدود، خواندن تفکرات ترسیمی و خط ابداعی خود و… | 1 | 2 |
| 100 | محصول جامع/ امتیازی*: محصول به خوبی به تقویت مقدمات مهارت نوشتن پرداخته است؛ مانند تمرین‌های مدادکاغذی (دور کشی، تکمیل خط‌چین و…)، ترسیم تفکرات خود با خطوط ابداعی و نقاشی و… | 1 | 2 |
| 101 | محصول جامع/ امتیازی*: محصول مهارت ارتباط غیرکلامی و ارسال و دریافت پیام با اشاره و نماد و بدون سخن را تقویت می‌کند. | 1 | 1 |
| 102 | محصول جامع/ امتیازی*: محصول مهارت موسیقایی را به وسیله وزن، ریتم، آهنگ آواها و واژگان و شعر با رعایت چارچوب فرهنگ ایرانی-اسلامی تقویت می‌کند. | 1 | 1 |
| 103 | از آموزش خواندن و نوشتن حروف و اعداد پرهیز شده است و همچنین استفاده از این محصول مستلزم توانایی در خواندن و نوشتن نیست. | 5 | 3 |
| 104 | از آموزش زبان خارجی پرهیز شده است. | 2 | 2 |
| 105 | در متن‌هایی که برای کودکان است واژه‌ها در معنای دقیق خود استفاده شده‌اند و قواعد دستور زبان فارسی به درستی رعایت شده است. (مثلاً در حذف واژه‌ها و جملات) | 1 | 1 |
| 106 | از واژه‌های غیرفارسی پرهیز شده است. مگر مواردی که کاملاً رایج است. در صورت نیاز به استفاده از واژگان تخصصی غیرفارسی حتما ترجمه واژه آورده شده باشد. | 1 | 1 |
| 107 | اصول ویراستاری، رسم‌الخط و نشانه‌گذاری به درستی رعایت شده است. | 1 | 1 |
| 108 | از زبان معیار و فاخر استفاده شده و از واژه‌های پوچ یا با بار فرهنگی منفی پرهیز شده است. | 1 | 1 |
| 109 | از زبان شکسته و محاوره‌ای (جز در موارد نقل قول گفتگوها) استفاده نشده است. (واژه‌ها به صورت نوشتاری استفاده شده است.) | 1 | 1 |
| 110 | از قالب‌های متنوع و البته به‌جا و متناسب استفاده شده است: شعر، داستان، تصویر، فیلم، صوت و… | 4 | 4 |
| 111 | قالب داستان*: طرح قصه یا داستان (آغاز، میانه و پایان) کامل است. گره و گره‌گشایی به صورت آشکار در داستان مشاهده و توسط کودک درک می‌شود. | 2 | 1 |
| 112 | قالب داستان*: شخصیت‌های داستان به صورت جذاب، باورپذیر، ساده و متناسب با نقشی که در داستان دارند پرداخته شده‌اند و داستان الگوسازی مناسبی برای کودک انجام داده است. | 1 | 1 |
| 113 | قالب داستان*: قصه یا داستان باورپذیر است و از خیال‌بافی پرهیز شده است. یعنی تخیل در چارچوب تفکر کودک بگنجد و به دور از پذیرش کودک نباشد. | 1 | 1 |
| 114 | قالب داستان*: به خوبی از ابزارهای داستان‌نویسی مانند توصیف، فضاسازی و گفتگو جهت انتقال مفاهیم و پیش بردن داستان استفاده شده است. | 1 | 1 |
| 115 | قالب داستان*: موضوع و سیر داستان، برای کودک دلنشین، سرگرم‌کننده و جذاب است. | 2 | 2 |
| 116 | قالب داستان*: داستان مقدمه‌ای است برای سؤال‌پردازی و تقویت تفکر کودک و سعی شده امکان نتیجه‌گیری توسط خود کودک فراهم باشد. | 1 | 1 |
| 117 | قالب شعر*: قواعد قالب انتخابی (چهارپاره، مثنوی، نیمایی و…) رعایت شده است. | 1 | 1 |
| 118 | قالب شعر*: از تخیل (با ابزارهایی مانند تشبیه و تشخیص) به درستی استفاده شده و وارد خیال‌بافی‌های افراطی نشده است و برای کودک قابل پذیرش است. | 1 | 1 |
| 119 | قالب شعر*: شعر دارای ساختاری پیوسته و منسجم است، یک محتوای محوری دارد و دچار پراکندگی نشده است. | 2 | 2 |
| 120 | قالب شعر*: ریتم و آهنگ شعر کودکانه، جذاب و روان است. | 1 | 1 |
| 121 | قالب صوت*: کیفیت صدابرداری و تدوین صوت بالا است. صدا باکیفیت و شفاف ضبط شده و انتقال از یک بخش به بخش دیگر به شکل صحیح و خلاقانه انجام شده است. (حذف‌ها و برش‌های ضروری، مناسب و هماهنگ با انتقال پیام و مفهوم انجام شده است.) | 2 | 2 |
| 122 | قالب صوت*: صدای شخصیت‌ها و مجری یا گوینده با ویژگی‌های هر شخصیت، مفاهیم و اهداف اثر و شرایط مخاطب اثر تناسب دارد و از جذابیت کودکانه برخوردار است. | 2 | 2 |
| 123 | قالب صوت*: صداها اضطراب‌آور و ترسناک نیستند. مثلاً حد بالا و پایین صدا متعادل است و تغییرات صدا، به گونه‌ای ناگهانی و دلهره‌آور نیست. | 2 | 1 |
| 124 | فیلم و انیمیشن*: متحرک‌سازی اشیاء و شخصیت‌ها طبیعی، باکیفیت و جذاب انجام شده است. | 2 | 2 |
| 125 | فیلم و انیمیشن*: طراحی بصری و تصویرسازی‌های انجام شده جذاب، باکیفیت و متناسب با سن مخاطب است. | 2 | 2 |
| 126 | قالب بازی*: به پرورش هماهنگ اندام‌های گوناگون کودک، تقویت دقت و تمرکز و عکس‌العمل به‌موقع توجه شده است. | 3 | 2 |
| 127 | قالب بازی* امتیازی*: به بازی‌های بومی و سنتی مبتنی بر فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی اسلامی توجه شده است. | 1 | 1 |
| 128 | قالب بازی*: در بازی و فعالیت از ابزارهای عمومی و در دسترس استفاده شده است. | 2 | 2 |
| 129 | قالب بازی*: بازی و فعالیت دارای قانون‌های ساده است. | 3 | 2 |
| 130 | قالب نمایش*: به بداهه‌پردازی و خلق کردن در لحظه (عدم تاکید بر متن نمایشی) توجه شده است. | 2 | 1 |
| 131 | قالب نمایش*: بر امکانات و تجهیزات از پیش تعیین شده در فعالیت تاکید نشده است. | 2 | 2 |
| 132 | قالب نمایش*: همه‌ی کودکان در مراحل نمایش خلاق (در ایده‌پردازی، طراحی و اجرای نمایش) مشارکت دارند. | 1 | 1 |
| 133 | قالب نقاشی و تکه‌چسبانی*: آزادی عمل و انتخاب کودک در نقاشی یا تکه‌چسبانی رعایت شده و قرار نیست صرفاً الگوهایی از پیش تعیین شده را دنبال کند. | 3 | 2 |
| 134 | قالب نقاشی و تکه‌چسبانی*: ابزار و موادی که مورد نیاز است، مناسب کودک و در دسترس اوست. | 1 | 1 |
| 135 | قالب کاردستی و حجم‌سازی*: در ساخت کاردستی به انتخاب، آزادی عمل و خلاقیت کودک توجه شده و از کلیشه‌ها و دستورالعمل‌های ماشینی دوری شده است. | 3 | 2 |
| 136 | قالب کاردستی و حجم‌سازی*: ساخت کاردستی در حد توان کودک است و لازم نیست دیگری به جای او، کار ساخت را انجام دهد. | 1 | 1 |
| 137 | قالب گردش علمی*: زمینه‌ی گفتگو و بحث‌های گروهی را با توجه به موضوع مورد مطالعه (قبل، در حین و پس از فعالیت) فراهم می‌آورد. | 1 | 1 |
| 138 | قالب گردش علمی*: برای جمع‌آوری اطلاعات و شواهد از طریق مشاهده، مصاحبه، طرح پرسش و … در حین فعالیت موقعیت می‌سازد. | 1 | 1 |
| 139 | قالب مشاهده*: توجه کودکان به جزئیات مورد مشاهده، بیان آنها و مشخص کردن ترتیب رخدادها جلب می‌شود و برای به اشتراک گذاشتن نتایج مشاهده فرصت ایجاد شده است. | 2 | 2 |
| 140 | قالب مشاهده*: از چند حس برای کشف روابط بین اجزای پدیده‌‌های مورد مشاهده (مشاهده‌ی چندحسی) استفاده می‌شود و برای جمع‌آوری شواهد طرح‌ریزی مناسبی صورت گرفته است. | 1 | 1 |
| 141 | قالب آزمایش*: فرصت‌های لازم برای دست‌کاری در متغیر یا متغیرهای مورد مشاهده برای کودک ایجاد می‌شود. | 1 | 1 |
| 142 | قالب آزمایش*: آزمایش‌های در نظر گرفته شده در محصول، با وسایل ساده و قابل دسترس، قابل اجرا توسط خود کودک با کمک حداقلی بزرگتر است. | 2 | 2 |
| 143 | قالب آزمایش*: فرصت‌های لازم برای مشاهده و تفسیر نتایج و گفتگو درباره آن پیش‌بینی شده است. | 2 | 2 |
| 144 | قالب گفتگو*: برای کودکان چنین ذهنیتی ایجاد می‌شود که هدف از گفتگو کشف حقیقت است نه غلبه بر دیگری. | 1 | 1 |
| 145 | قالب گفتگو*: از جنبه‌های متنوع، ابزارهای گوناگون (بارش فکری، تفکر زوجی، تحلیل موردی، ایفای نقش) و انواع تفکر (خلاق، نقاد و…) برای درگیر کردن عمیقتر کودک با موضوع و تقویت مهارت‌های شناختی او استفاده شده است. | 2 | 2 |
